?Bölgede yeni denklem: Yemen İran’a mı terk ediliyor
Yemen’de savaş ve yıkım tüm şiddeti ile devam ederken, meşru hükümete destek veren ve öncülüğünü Suudi Arabistan’ın gerçekleştirdiği Arap Koalisyon güçlerinde, son dönemde ciddi çatlakların yaşandığı dikkat çekiyor.
Koalisyonun en önemli güçlerinden biri olan Birleşik Arap Emirlikleri’nin güçlerini Yemen’den çekeceği kararı dengeleri oldukça değiştireceğe benziyor. Zira BAE Yemen’de meşru hükümete rağmen kendine bağlı askeri milis güçler oluşturarak, geçici başkent Aden olmak üzere ülkenin farklı bölgelerinde kendine bağlı kantonlar oluşturmaya çalıştı. BAE ayrıca ülkenin en stratejik adalarından biri olarak kabul edilen Kızıldeniz;deki Sokotra Adası’nı, havaalanı olmamak üzere askerlerini yerleştirerek, ilhak etmeye çalıştı. BAE’nin başına buyruk bu hareketleri gerek, Yemen hükümeti gerekse bölge halkının büyük tepkisini çekiyordu. Yemen hükümeti Cumhurbaşkanı Abdurabbu Mansur Hadi olmak üzere en üst perdeden BAE’nin Yemen’in adeta egemenliğini çiğneyen bu eylemlerine karşı sert eleştirilerde bulundu.
BAE;YE KARŞI YEMEN;DE TEPKİ
BAE, Yemen’de kurduğu ve kendisinin finanse ettiği askeri birliklerin yanı sıra Yemen hükümetinin dahi kontrol edemediği hapishaneler ve buradaki tutuklulara yönelik işkenceler dünya basınında önemli bir yer oluşturdu. Uluslararası haber ajanslarında yer alan işkence haberleri BAE’ni oldukça zor duruma düşürdü.
Kendine muhalif siyasi ve askeri şahsiyetleri suikastlarla tasfiye etme yoluna giden BAE, tüm bu girişimlerine rağmen, Yemen’deki ajandasını bir türlü yürürlüğe koyamadı. Hedefindeki Sokotra Adası’nı ilhak edememekle birlikte, buradaki askeri birliklerini çekmek durumunda kaldı.
YEMEN;DEKİ POLİTİKASINI SORGALAMAYA BAŞLADI
BAE yönetimide Yemen’de hem askeri hem ekonomik olarak büyük harcamalar yaptığı bunun karşılığında ise herhangi bir kazanç elde edemediği sorgulanmaya başlandı.
Bölgede umut bağladıkları ABD’nin bir İHA’sının İran tarafından düşürülmesi ve ABD’nin ise buna karşılık vermemesi BAE’nin bölgedeki politikalarını gözden geçirmesine neden oldu.
BAE emirlikleri yaptıkları toplantı ile durumu değerlendirme yoluna gittiği ifade ediliyor.
Veliaht Prens Muhammed bin Zayid Al Nahyan;ın da katıldığı toplantıda, BAE Devlet Başkan Yardımcısı, Başbakanı ve aynı zamanda Dubai Emiri Şeyh Muhammed bin Raşid Al Maktum ülkenin dış siyasetine sert eleştiriler yönelterek, bu politikaların revize edilmesini istedi.
AA muhabirinin elde ettiği bilgiye göre, yapılan toplantıda BAE;ye yakın ismini açıklamak istemeyen kaynakların aktardığına göre toplantıda konuşan Al Maktum, "Dış politikamızı toptan gözden geçirmeliyiz. Her gün yüzlerce milyon dolar harcıyoruz. Peki bunun karşılığında ne kazanıyoruz?" diye sordu.
Al Maktum, ülkenin saldırgan ve müdahaleci dış siyasetinden bir an önce vazgeçmesi gerektiğini, bu siyasetin ülkesine pahalıya mal olmasına rağmen bir getirisinin olmadığını vurguladı.
Bu kadar parayı BAE;nin hiçbir çıkarı olmayan yerlere harcamaya gerek olmadığını ifade eden Al Maktum, "Sudan veya Libya’da rejim değişse ya da değişmese bize ne yararı var? ABD;nin İran;ı vurmasına ümit bağlıyorsunuz ama Tahran onların (Amerika;nın) İHA;sını düşürdükten sonra bile (ABD Başkanı Donald) Trump diyalog çağrısı yaptı. Velev ki ABD İran;ı vurdu. O zaman İran kime saldıracak? İran doğrudan veya Yemen;deki Husiler vasıtasıyla BAE ve Suudi Arabistan;a saldırarak karşılık verecektir. BAE;ye bir roket bile düşse tüm yabancı yatırımcılar ülkeden kaçar. Ülkemizde çalışan Asyalı işçileri bile burada tutamayız." eleştirilerini yöneltti.
HUSİLER BAE HEDEFLERİNİ VURMAYACAĞINI DUYURDU
BAE’den Yemen’den çekilme yönünde açıklamalar gelirken, meşru hükümete karşı savaşan ve İran’ın desteklediği Husiler’den sürpriz bir açıklama geldi. Husiler, BAE’nin hedeflerine yönelik saldırıları durdurma kararı aldığını duyurdu.
Arap Koalisyonunun en önemli güçlerinden biri olan BAE’nin ardından Sudan’dan ülkenin belirli bölgelerinden askerlerini çektiğini açıkladı. Yemen’de Arap Koalisyon’u neredeyse dağılma noktasına gelmesi ve Suudi Arabistan’ın ise kendisi için bir bataklığa dönüşen Yemen’de nasıl bir tavır alacağı önümüzdeki süreçte netleşecek.
Ancak bölgede süren satranç oyununda ABD’nin tüm baskılarına rağmen İran’ın elinin özellikle Yemen’de gittikçe güçleniyor.
BAE VE SUUDİ ARABİSTAN MÜSLÜMAN KARDEŞLERİ İSTEMİYOR
Suudi Arabistan ve BAE Yemen’de her ne kadar meşru hükümeti desteklese de, Müslüman Kardeşlerin Yemen’deki kolu olan Islah Partisi’nin ülkeyi yönetmesini asla istemiyor. Yemen’deki savaşın uzan sürmesinin belki de önemli unsuru, Mısır ve Tunus gibi ülkelerde Müslüman Kardeşlerin yönetime gelmesinin Suudi Arabistan ve BAE’nin şiddetle karşı çıkması. Husiler’in son dönemde İHA’lar olmak üzer balistik füzelerle Suudi Arabistan’ın şehirlerini vurması kartların yeniden karılmasını sağladı.
Suudi Arabistan, tüm teknolojik ve askeir üstünüğüne rağmen, Husiler;in stratejik petrol ve havaalanı saldırılarını durduramıyor. BAE;nin çekilmesinin ardından Riyad yönetiminin de politikasını tekrar gözden geçirirmi önümüzdeki günlerde göreceğiz.
YEMEN İRAN;NA TERK Mİ EDİLİYOR ?
Suudi Arabistan Suriye savaşında da muhaliflerin en önemli destekçilerindendi. Ancak, Esed’in düşürümeyeceğini anlayan Suud yönetimi, bölgede ezeli rakibi olarak gördüğü İran;ın etkisinin artacağını bilmesine rağmen Suriye’den arkasına bakmadan ayrıldı.
Özellikle BAE başta olmak üzere diğer ülkelerin Yemen’den çekilmesiyle birlikte, yanlız kalan Suudi Arabistan her an Husilerle anlaşma yoluna gidebilir. Bölgedeki her krizden karlı çıkan İran; Irak, Lübnan, Suriye;den sonra Yemen;de de etkin bir duruma geleceğini tahmin etmek, zor değil. Bölgede süreç hızla gelişirken dünyanın en derin insani krizinin yaşandığı Yemen;de birçok kişi, "Yemen önümüzdeki süreçte İran’a mı terkedilecek?" sorusunu yöneltiyor.
Yorumlar